💚ایران مطلب 💚 خانواده و زندگی💚زناشویی- آشپزی و تغذیه- کودکان و والدین- آرایش و زیبایی- روانشناسی- اسرار خانه داری- رازهای موفقیت- دنیای مد- دکوراسیون- هنر در خانه- روابط عاطفی

در مجله پیشین اشاره شد که مشکلات کنترل ادرار بسیار شایع هستند و ممکن است با دلایل مختلف بروز نمایند. اگرچه به کمک روش های درمانی می توان تا حدود ۸۰% از موارد بی اختیاری ادراری را درمان کرد یا بهبود بخشید، متاسفانه تنها یک نفر از هر ۱۲ نفر از مبتلایان، برای درمان به پزشک مراجعه می کنند. از این رو در این مقاله به بحث درباره کنترل و درمان این مشکل می پردازیم.

بی اختیاری ادراری به خودی خود بیماری نیست و یک علامت است که دلایل متفاوتی می توانند داشته باشد. لذا نخستین گام در درمان این مشکل، یافتن علت است. برای تشخیص علت بی اختیاری ادراری، گرفتن شرح حال و معاینه کامل بیمار توسط پزشک الزامی است. سایر اقدامات تشخیصی می توانند شامل آزمایش تجزیه یا کشت ادرار (یا هر دو) به خصوص برای بررسی وجود یا رد عفونت ادراری، آزمایش خون، انجام سونوگرافی مثانه، لگن و مجاری ادراری جهت بررسی وضعیت آناتومی این اندام ها یا وجود عفونت و تصویربرداری توسط اشعه ایکس از مثانه در هنگام پربودن آن، در زمان ادرار کردن و پس از خالی شدن آن باشد. تشخیص صحیح علت بسیار مهم است زیرا تعیین کننده روش درمان می باشد. در ادامه به برخی از روش های کنترل و درمان بی اختیاری ادراری اشاره می کنیم:

تغییر رژیم غذایی برای درمان بی اختیاری ادراری

داشتن تحرک کافی و کنترل وزن

زمان بندی منظم برای استفاده از توالت

تقویت و توانبخشی عضلات لگن ( Pelvic Muscle Rehabilitation )

روش تحریک عصبی ( Electrical Stimulation for Overactive Bladder )

درمان های جراحی

----------------------------------

نوشیدنی های حاوی کافئین و مواد خوراکی حاوی شکلات به طور عام باعث افزایش میزان ادرار و تشدید حالت اضطرار (Urgency) برای دفع ادرار می شوند. چای، قهوه، نوشیدنی های انرژی زا و انواع نوشابه های حاوی کافئین و کربنات از این دسته هستند. محدود کردن مصرف این مایعات به خصوص پیش از خروج از منزل که دسترسی به توالت سخت تر است یا پس از غروب آفتاب و نزدیک به زمان خواب می تواند در کنترل بی اختیاری ادراری در برخی از افراد موثر باشد. مصرف الکل نیز باید محدود گردد، زیرا مصرف حتی یک بطری آبجو می تواند باعث افزایش میزان ادرار و تشدید حالت اضطرار شود.

برخی از انواع بی اختیاری ادرای به خصوص بی اختیاری ناشی از فشار (Stress Incontinence) در افراد چاق شایع تر هستند و افزایش وزن و چربی شکمی این مشکل را تشدید می کند. ورزش، تحرک کافی و رژیم غذایی مناسب می تواند باعث کاهش این مشکل شود.

این روش به افرادی که دچار بی اختیاری اضطراری (Urge Incontinence) یا بی اختیاری نا آگاهانه (Reflex Incontinence) هستند کمک می کند تا از قرار گرفتن در شرایط اضطرار جلوگیری کنند. با نظر پزشک معالج ممکن است به فرد توصیه شود که هر دو تا چهار ساعت یک بار یا در ساعت های مشخصی به توالت برود. در ادامه این روش و زیر نظر پزشک معالج، ممکن است فرد فاصله بین استفاده از توالت را به آرامی افزایش دهد و در حقیقت از این طریق مثانه اش را برای نگهداری میزان بیشتری از ادرار و کنترل حالت اضطرار آموزش دهد. به این روش Bladder Re-training گفته می شود.

 

در این روش، حرکاتی خاص به صورت منقبض کردن و ریلکس کردن متناوب عضلات لگن با هدف تقویت این عضلات به کار برده می شود. این تمرینات به نام Kegel Exercise نیز شناخته می شوند. از سایر تمرینات می توان به تقویت عضلات واژن به روش Vaginal Weight Training اشاره کرد. هر دوی این روش ها بهتر است پس از مشورت با پزشک و دریافت آموزش لازم انجام پذیرد. تمرینات تقویت عضلات لگن ممکن است با استفاده از روشهای خاص مانند Magnetic Therapy نیز همراه گردد.

درمان های دارویی: گاهی افزایش میزان ادرار یا بی اختیاری ادراری ممکن است از عوارض مصرف دارویی خاص باشد که با قطع آن مشکل فرد حل گردد. همچنین برای برخی از افراد می توان داروهایی تجویز کرد که مشکل بی اختیاری ایشان را درمان کند یا بهبود بخشد. این موضوع نشانگر این است که هر فرد مبتلا به بی اختیاری ادراری باید حتما در این زمینه با پزشک معالج خود مشورت نماید و به دلایلی نظیر شرم و خجالت، درمان خود را به تاخیر نیندازد.

روش تحریک عصبی ( Electrical Stimulation for Overactive Bladder )

در افراد دارای مثانه بیش فعال که با هیچ یک از روش های فوق بهبود نیابند، ممکن است پیشنهاد شود که از یک وسیله مولد جریان الکتریکی استفاده کنند که به فرد کمک می کند که کنترل بهتری بر مثانه خود داشته باشد. البته انجام این روش برای همه موارد بی اختیاری ادراری مقدور نمی باشد.

در صورت عدم موفقیت تمام روش های فوق ممکن است از روش های مختلف جراحی با صلاحدید پزشک استفاده شود. مثلا در مورد افراد چاق و کسانی که دارای بی اختیاری اضطراری (Urge  Incontinence ) هستند و بر اثر سرفه یا خندیدن دچار نشت ادرار می شوند، ممکن است از روش Bladder Neck Surgery استفاده شود. در این روش مثانه فرد که اصطلاحا دچار افتادگی شده است به کمک جراحی بالا کشیده می شود. از سایر روشها می توان به قرار دادن دریچه ادراری مصنوعی و تزریق کلاژن در اطراف مجرای ادرار اشاره نمود.

دکتر فرزاد فهیم تاش