💚ایران مطلب 💚 خانواده و زندگی💚زناشویی- آشپزی و تغذیه- کودکان و والدین- آرایش و زیبایی- روانشناسی- اسرار خانه داری- رازهای موفقیت- دنیای مد- دکوراسیون- هنر در خانه- روابط عاطفی

پس از حدود یک قرن از شناسایی بیماری های خود ایمنی (Autoimmune disease)، متاسفانه علم پزشکی هنوز پاسخ بسیاری از سوالات در ارتباط با این بیماری ها را نمی داند. علت اصلی ایجاد این بیماری ها معمولا ناشناخته است و علل موجود نیز معمولا قطعی نیستند. آن چه مسلم است، سیستم دفاعی (ایمنی) بدن برعلیه قسمتی ازبدن تحریک شده و به آن بخش حمله می نماید. به علت گستردگی و پیچیدگی عملکرد سیستم ایمنی، بیماری های خود ایمنی هم بسیار گسترده و متنوع می باشند.

سیستم دفاعی بدن سیستمی پیچیده است و برای این طراحی شده است که کلیه عوامل خارجی را که وارد بدن می شوند از بین ببرد. این سیستم برای بقای انسان طراحی شده است، ولی اگر بر علیه خودانسان وارد عمل شود بیماری خود ایمنی اتفاق می افتد. به طور کلی گلبول های سفید خون قابلیت شناسایی سلول های خودی را دارند. کلیه سلول های بدن یک فرد دارای کدهای شناسایی روی سطح خود می باشند که منحصر به همان فرد است و گلبول های سفید خون در دوره جنینی و تا چند سال پس از تولد برای شناسایی این کدها آموزش داده می شوند. در بیماری های خود ایمنی، گلبول های سفید خون به اشتباه نوع خاصی از سلول های بدن را غیرخودی تشخیص داده و به آن حمله می کنند. پس این بیماری ها ممکن است فقط یک بافت و ارگان را مورد حمله قرار دهند، یا این که چند ارگان را مورد حمله قرار دهند و یا حتی به طور عمومی و سیستمیک کل بدن را تحت تاثیر قرار دهند. در این مقاله، گروهی از بیماری های خود ایمنی را که به پوست مربوط می باشند مورد بررسی قرار می دهیم.

بیماری کچلی سکه ای یا آلوپسی آره آتا (Alopecia Areata): دراین بیماری یک منطقه کوچک ازموهای سر یا ریش که به اندازه یک سکه کوچک یا بزرگ می باشد دچار ریزش می گردد. بیماری درهردو جنس مذکر و مونث اتفاق می افتد و معمولا از سنین کودکی شروع می شود، ولی در بزرگسالان هم دیده می شود. ازنظرتئوری مهم ترین دلیل مطرح شده، حمله گلبول های سفیدخون به پیازهای مو (فولیکول مو) در یک منطقه و ایجاد التهاب می باشد که باعث ریزش مو و سپس توقف رشد مو می گردد. پس یکی از نشانه های خوب تشخیصی، عدم وجود هرگونه مو در مرکز ضایعه است، یعنی در ناحیه کچلی کلیه موها می ریزد، در حالی که در ضایعات قارچی ممکن است تعدادی مو در وسط ضایعه دیده شوند. کچلی سکه ای برخلاف کچلی های قارچی مسری نیست ولی می تواند به صورت ارثی در خانواده منتقل شود. عوامل محیطی که استرس را افزایش می دهند، مانند استرس های خانوادگی، درسی، شغلی و کاری می توانند شانس ابتلا را افزایش دهند. از آن جایی که در این بیماری پیازمو از بین نمی رود بلکه تنها از فعالیت باز می ایستد، کچلی سکه ای دربیشتر موارد به طور خود به خود محدود گشته و موها دوباره شروع به رشد می نمایند. اما در بسیاری از موارد، فرد تحمل دوره چند ماهه بیماری را ندارد و برای درمان به پزشک مراجعه می نماید. درمان های موضعی به صورت کرم های کورتیکواستروئیدی (کورتونی) و یا محلول های تزریقی کورتیکواستروئیدی معمولا نتایج درمانی خوبی به همراه دارند. بیماران معمولا درمان های تزریقی را به علت اثربخشی سریعتر ترجیح می دهند. داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی به طور موضعی هم در موارد شدیدتر تجویز می گردند. به هر حال هیچ کدام از درمان های توصیه شده جلوی عود مجدد این بیماری را نمی گیرند.

پسوریازیس (Psoriasis): این بیماری در فارسی صدفک یا داءالصدف نام دارد. این بیماری با لک های قرمز پوستی کوچک و بزرگ مشخص می گردد که در بسیاری از موار دچار پوسته ریزی به صورت فلس های سفید (صدفی) رنگ می باشد. معمولا افراد مبتلا دچار یک یا چند لک (patch) پوستی در ناحیه سر، آرنج، بازو و یا پشت می باشند. پلاک های پسوریازیس (لکه های پوستی با فلس ها) معمولا در صورت تراشیده شدن با یک قاشق کوچک فلزی دچار پوسته ریزی می شوند. دراین بیماری حمله گلبول های سفید خون به پوست باعث تحریک لایه خارجی پوست (اپیدرم) و افزایش سرعت تقسیم سلولی می گردد. مهم ترین شکایت این افراد، خارش شدید در محل ضایعه است که در صورت خاراندن زیاد منجر به به خونریزی در ناحیه مبتلا می گردد. در موارد شدیدتر بیماران از التهاب و درد در محل ضایعه شکایت می کنند.

پسوریازیس انواع مختلفی دارد مانند پسوریازیس ناحیه قنداق در نوزادان، پسوریازیس ناخن، پسوریازیس مفصلی و پسوریازیس چرکی منتشر. باور اصلی بر این است که عوامل ژنتیکی باعث انتقال توارثی این بیماری می شوند و اگر یکی از والدین پسوریازیس داشته باشد به احتمال ۲۵ درصد و اگر هر دو والدین مبتلا باشند به احتمال ۶۵ درصد یک کودک مبتلا به این بیماری خواهند داشت. باتوجه به این که این بیماری درمان قطعی ندارد، باید محرک های ایجاد این بیماری را تا حد امکان محدود کرد. استرس عمومی ( کاری، شغلی ، تحصیلی و خانوادگی )، استرس موضعی در نواحی حساس پوست، برخی داروها و عفونت ها می توانند باعث تحریک یا عود بیماری گردند. در مقالات بعدی ادامه بیماری های خود ایمنی پوست را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

انتهـــــــــــــــــــــــــای پیــــــــــــــــــــــــــام