💚ایران مطلب 💚 خانواده و زندگی💚زناشویی- آشپزی و تغذیه- کودکان و والدین- آرایش و زیبایی- روانشناسی- اسرار خانه داری- رازهای موفقیت- دنیای مد- دکوراسیون- هنر در خانه- روابط عاطفی

امروزه برای پر کردن و ترمیم دندان‌هایی که دچار پوسیدگی شده‌اند، دو ماده آمالگام و کامپوزیت مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب از بین این دو ماده می‌تواند کمی کیج کننده باشد؛ بویژه آمالگام که نام آن کم‌تر به گوش خورده و کم‌تر کسی می‌داند که آمالگام چیست. در ادامه این مطلب از مجله پزشکی سلامتی سیب قصد داریم تا با تکیه به چدیدترین اطلاعات پزشکی به مقایسه پرکردن دندان با کامپوزیت و آمالگام پرداخته و به مزایا و معایب هر کدام از آن‌ها اشاره کنیم؛ با ما همراه باشید.

آمالگام یا کامپوزیت؟ با کدام دندان پر کنیم؟

آمالگام چیست؟

آیا آمالگام سمی است؟

مزایای آمالگام چیست؟

معایب آمالگام چیست؟

کامپوزیت چیست؟

مزایای کامپوزیت چیست؟

معایب کامپوزیت چیست؟

انتخاب آخر؛ آمالگام یا کامپوزیت؟

--------------------------------------

پیش از اینکه به سراغ انتخای نهایی بین پرکردن دندان با کامپوزیت و آمالگام برویم ابتدا مروری خلاصه خواهیم داشت این دو مواد که بهترین مواد پر کننده دندان به حساب می‌آیند دقیقا چه هستند و چه ویژگی‌هایی دارند.

آمالگام در فارسی معادل کلمه ملغمه بوده که به معنای مخلوطی از چند فلز است. معمولا پنجاه درصد از وزن آمالگام دندانی را، عنصر جیوه و باقی آن را ترکیبی از فلزات نقره، مس و قلع تشکیل می‌دهد. این فلزات با هم مخلوط شده و ترکیب پایداری را تشکیل می‌دهند که دارای استحکام مناسبی جهت پر کردن حفرات دندانی خواهد بود.

ترکیب به دست آمده دارای ویژگی‌های جدید و منحصر به فردی است که متفاوت با تک تک عناصر تشکیل دهنده آن عمل می‌کند. آمالگام با فرمول فعلی آن برای بیش از۱۸۰ سال است که در دندانپزشکی مورد استفاده قرار گرفته است.

با این حال، بیماران به خصوص در سال‌های اخیر همواره این سوال را داشته اند که با توجه به سمی بودن فلز جیوه، آیا کاربرد آمالگام در ترمیم دندان‌ها میتواند برای انسان خطرناک است؟

در پاسخ باید گفت تحقیقات زیاد در این زمینه نشان داده‌اند که کاربرد آمالگام در افراد بالغ، کودکان بالای شش سال و یا حتی مادران شیرده، هیچ ضرری را متوجه سلامت عمومی افراد در کوتاه مدت و یا دراز مدت نمی‌کند.

این مسئله مورد تایید سازمان های معتبر بهداشتی نظیر سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) و جامعه دندانپزشکان آمریکا (ADA) نیز هست و این سازمان‌ها آمالگام را به عنوان ماده ای بی خطر در دندانپزشکی مورد تایید تایید کرده‌اند. جالب است که بدانید امروزه با توجه به آلودگی دریاها و اقیانوس‌ها، خطر جذب جیوه از بعضی از غذاهای دریایی مانند انواع ماهی‌ها، سلامت افراد را تهدید می‌کند و میزان جذب جیوه در بدن از طریق آمالگام در مقابل این غذاها بسیار ناچیز و قابل اغماض است.

بزرگترین مزیت آمالگام استحکام و پایداری آن برای مدت طولانی به حساب می‌آید. به همین دلیل، دندانپزشکان برای پر کردن دندانهای آسیا (مولر)، پرکردگی‌های وسیع و یا افرادی که دارای دندان قروچه و سایش شدید دندان شده‌اند، تمایل بیشتری به ترمیم با آمالگام دارند. عمر متوسط پرکردگی با آمالگام حدود ده سال است، با این حال در مطالعات مختلف، موارد بسیاری از دوام پرکردگی دندان با آمالگام برای چندین دهه گزارش گردیده است.

آمالگام به خوبی تمامی درزهای ریز بین خود و دیواره دندان را پر می کند (خاصیت مهر و موم کردن درزها) و به همین دلیل، جلوی نفوذ عوامل پوسیدگی زا و باکتری‌ها را به بخش‌های عمقی دندان خواهد گرفت.

مهم ترین عیب آمالگام، ظاهر و رنگ ناخوشایند آن برای بیماران است. بعضی از بیماران با وجود توصیه موکد دندانپزشک مبنی بر ترمیم دندان با آمالگام، صرفا به خاطر مسئله زیبایی، ترمیم دندان با کامپوزیت را ترجیح می‌دهند.

مسئله دیگر، خاصیت رسانایی آمالگام به عنوان یک آلیاژ فلزی است که سرما و گرما را بهتر منتقل می کند. در نتیجه، برخی بیماران حساسیت بیشتری را در هنگام مصرف غذاها و نوشیدنی های سرد گزارش می کنند، که البته معمولا پس از مدتی (گاهاً یک تا دو ماه) این حساسیت برطرف یا محدود می گردد. همچنین ترمیم با آمالگام نیاز به تراشیدن حجم بیشتری از حفره دندانی برای آماده سازی دارد که در غیر این صورت باعث افزایش شکست درمان با این ماده میشود.

کامپوزیت دندانی، خمیری متشکل از مخلوط سرامیک و مواد پلاستیکی است که برای پر کردن حفرات دندانی به کار می‌رود، و می‌تواند با رنگی بسیار شبیه رنگ دندان فرد، حفره دندانی را پر نماید. پس از قراردادن مواد حد واسط ویژه بر روی دندان، کامپوزیت درون حفره قرار داده شده و سپس توسط نور آبی ویژه‌ای سفت میشود.

مزیت اصلی ترمیم دندان با کامپوزیت بازسازی زیبایی دندان‌ها است. دندانپزشک می‌تواند با ترکیب رنگ‌ها، رنگ مناسب دندان بیمار را یافته و به کار ببرد. برخلاف آمالگام، کامپوزیت مانند چسب به دندان می‌چسبد و در نتیجه دندانپزشک فقط باید قسمت‌های پوسیده و به اصطلاح کرم خورده را بردارد و حفره را پر نماید و نیاز کمتری به تراشیدن دندان نسبت به ترمیم با آمالگام دارد.

شانس حساسیت دندان در هنگام جویدن، پس از پر کردن با کامپوزیت معمولا از پر کردن با آمالگام بیشتر است. رنگ سفید کامپوزیت هم ممکن است در اثر مصرف غذاها و نوشیدنی های رنگدانه دار مانند چای و قهوه به مرور تغییر کند.

ایراد دیگر کامپوزیت، ایجاد ترک‌های بسیار ریز یا ریزنشت هایی در بین کامپوزیت و دندان در طول زمان است که می‌تواند باعث نفوذ باکتریها و ایجاد پوسیدگی‌های ثانویه در بخش‌های عمقی تر دندان گردد.

در مجموع، استحکام و پایداری کامپوزیت از آمالگام کمتر است و به همین دلیل انتخاب ارجح در مورد دندان های آسیا به حساب نمی‌آید.

آمالگام و کامپوزیت که بهترین مواد پر کننده دندان به حساب می‌آیند مزایا و معایب خود را دارند. آمالگام برای پر کردن دندان‌های عقبی و جهت تحمل فشارهای زیاد موقع جویدن مناسب است، در حالی که کامپوزیت برای دندان‌های جلویی که مسئله زیبایی درآنها مهم تر است ارجحیت دارد. ضمنا تعویض پرکردگی‌های سالم آمالگام با کامپوزیت توصیه نمی‌شود.

بنابراین، اگر قصد دارید تا دندان‌های جلو خود را پر کنید،  بهترین مواد پرکردن دندان برای شما کامپوزیت‌ها خواهند بود اما در صورتی که می‌خواهید بهترین مواد پرکردن دندان برای دندان‌های آسیا را انتخاب کنید بهتر است به سراغ آمالگام بروید.

فارغ از انتخاب شخصی بین پرکردن دندان با کامپوزیت یا آمالگام، باید توجه داشت که تصمیم در مورد پرکردگی مناسب برای هر دندان، باید با مشاوره نزدیک بین بیمار و دندانپزشک صورت گیرد. فارغ از نوع ترمیم دندان، بهداشت مناسب دهان و دندان و معاینه مرتب حداقل هر ۶ ماه یک بار توسط دندانپزشک، عامل بسیار موثری در جلوگیری از بروز مشکلات دندانی می باشد.

دکتر پویا سلطان زاده، دندانپزشک

متخصص پروتزهای دندانی، ایمپلنت و زیبایی

استاد دانشگاه لوما لیندا، کالیفرنیا