💚ایران مطلب 💚 خانواده و زندگی💚زناشویی- آشپزی و تغذیه- کودکان و والدین- آرایش و زیبایی- روانشناسی- اسرار خانه داری- رازهای موفقیت- دنیای مد- دکوراسیون- هنر در خانه- روابط عاطفی

در شماره گذشته درباره تعریف و علائم بیماری فلج مغزی یا CP (Cerebral Palsy) و روش های پیشگیری از بروز این بیماری توضیح دادیم. در این شماره، در مورد سایر مشکلات همراه بیماری، تشخیص، درمان و سایر اقدامات حمایتی در مورد بیماران مبتلا به فلج مغزی صحبت خواهیم کرد.

مشکلات همراه فلج مغزی: فلج مغزی ممکن است علاوه بر ایجاد اختلال در وضعیت حرکت بدن، حفظ تعادل و عملکرد عضلات، باعث بروز مشکلات زیر نیز برای فرد مبتلا گردد:

ناتوانی هوشی: در حدود سی تا پنجاه درصد افراد مبتلا به فلج مغزی دارای اختلالات و ناتوانی هوشی هستند. این مشکل در افرادی که تمامی اندام هایشان (دستها و پاها) دچار فلج از نوع سفت (Spastic) می باشد، بیشتر دیده می شود.

صرع: حداقل نیمی از کودکان مبتلا دچار حملات صرع (Seizure) با اشکال و درجات مختلف هستند. همراهی صرع با فلج مغزی، امکان بروز ناتوانی هوشی را افزایش می دهد.

اشکالات رشد: کودکان مبتلا به فلج مغزی متوسط تا شدید، ممکن است دچار اشکالات رشد از نظر قد، وزن، تکامل قوا و اندام های جنسی و اندازه عضلات گردند. ستون فقرات این کودکان نیز ممکن است دارای انحناء غیر طبیعی به سمت جلو، عقب و یا طرفین باشد.

اشکال در حس های پنج گانه: بینایی، شنوایی، چشایی، بویایی و حس لامسه ممکن است به طور کامل مختل شده و یا بخشی از آن مختل گردد.

تغییر شکل و فرم طبیعی دستها و پاها: انقباض طولانی برخی از عضلات باعث تغییر شکل دستها و پاها و مفاصل به طور دائم می گردد.

از سایر مشکلات همراه می توان به بهداشت ضعیف دهان و دندان، مشکلات مادرزادی در رشد و تکامل دندانها و لثه ها، مشکلات در بلع و تغذیه، سوء تغذیه به علت مشکلات تغذیه ای، ضعف سیستم ایمنی و ابتلا به عفونت های مکرر (به خصوص در سیستم تنفسی) اشاره کرد.  

تشخیص بیماری: اکثر موارد فلج مغزی معمولا در دو سال اول زندگی تشخیص داده می شوند، ولی در مواردی که بیماری شدید نیست، ممکن است بیماری تا پیش از سن ۴ یا ۵ سالگی تشخیص داده نشود. به هر حال اگر پزشکان در ویزیت های دوره ای کودک به درستی مواردی مانند بررسی وضعیت رشد و تکامل کودک نسبت به سن او، قدرت عضلات، وضعیت بینایی و شنوایی، وضعیت قرارگیری بدن و راه رفتن و هماهنگی بین عضلات را مورد بررسی دقیق قرار دهند، بیشتر موارد فلج مغزی تا سن دو سالگی تشخیص داده می شوند. برای تایید تشخیص معمولا از روشهای مختلف تصویربرداری از مغز مانند سی تی اسکن و یا MRI و یا تست امواج مغزی (Electroencephalogram) استفاده می شود.

درمان بیماری: متاسفانه فلج مغزی قابل درمان نمی باشد، ولی با تشخیص زودرس بیماری می توان از بسیاری از مشکلات همراه جلوگیری کرد و کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشید و هرچه اقدامات درمانی زودتر شروع شوند، نتایج بهتری را به همراه خواهند داشت. از مهم ترین این درمانها، انجام تمرینات فیزیوتراپی (Physical Therapy) برای این کودکان است. هدف از این تمرینات جلوگیری از تغییر شکل اندامها (دستها و پاها)، جلوگیری از انحناء غیرطبیعی ستون فقرات، جلوگیری از انقباض شدید عضلات و یا به حداقل رساندن موارد فوق می باشد. برای رسیدن به اهداف فوق ممکن است برای هر کودک بسته به شرایط فیزیکی او، نیاز به ساخت وسیله ای به نام Brace باشد. بسیاری از این کودکان نیاز به Speech and Language Therapy دارند تا اشکالات سخن گفتن در ایشان به حداقل برسد، اگرچه برخی از آنها ممکن است قادر به تکلم نباشند.

درمان های دارویی معمولا برای بسیاری از این کودکان مورد نیاز است که بیشتر شامل داروهای شل کننده عضلات، آرامبخش و ضد تشنج می باشند. درمان های جراحی هم معمولا برای تصحیح وضعیت قرارگیری بدن، راه رفتن و طول عضلات و تاندون ها به کار برده می شوند. در برخی موارد شدید بیماری که برخی عضلات دارای انقباض شدید می باشند، جراحان ممکن است با قطع عصب مربوط به حرکت و یا حس آن عضلات، میزان انقباض و درد ناشی از انقباض مداوم در آن عضلات را کاهش دهند.

به هرحال باید توجه داشت که در موارد متوسط تا شدید بیماری، این افراد همواره نیازمند اقدامات حمایتی برای برآوردن نیازهای اولیه روزانه خویش می باشند.   

سایر اقدامات حمایتی: پیشرفت تکنولوژی به افراد مبتلا به فلج مغزی کمک شایانی نموده است. به عنوان مثال افرادی که قادر به تکلم نیستد با کمک کامپیوتر و تایپ کردن کلمات می توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند. این قابلیت حتی در مورد افرادی که دستها و انگشتانشان دچار تغییر شکل شدید شده با استفاده از کامپیوترهای مخصوص امکان پذیر است. صفحات این کامپیوترها به حرکت چشمها حساس بوده و افراد مبتلا به فلج مغزی پس از آموزش لازم می توانند تنها با حرکت چشمان خود کلمات را روی صفحه کامپیوتر تایپ نمایند.

در خاتمه باید یادآور شد که مهم ترین چیزی که در مورد افراد مبتلا به فلج مغزی باید در نظر داشت، پذیرش ایشان به عنوان عضوی از جامعه و کمک به بهبود شرایط زندگی برای ایشان به هر نحو ممکن است.